سوغات خوراکی و شیرینی‌های اصفهان

گز اصفهان

گز معروف‌ترین سوغات اصفهان است که قدمت آن به 450 سال قبل و به دوران حکومت صفویان می‌رسد. اصفهانی ها برای تهیه گز از شکر، سفیده تخم‌مرغ، مغز بادام، مغز پسته، هل، گلاب و عصاره گزانگبین استفاده می‌کنند. گزانگبین ریشه گیاه درخت گز یا بته است که در منطقه خوانسار و در دامنه کوه رشد می‌کند. انواع مختلف گز اصفهان عبارتند از:
گز برشی: بعد از ریخته شدن مواد در داخل گز، توسط یک دستگاه، برش داده می‌شود تا مواد داخلی آن معلوم باشد.
گز انگشت پیچ: برای تولید گز انگشت پیچ از هیچ مغز آجیلی استفاده نمی‌شود و به همین دلیل بسیار نرم و منعطف است. می‌توانید آن را داخل ظرف ریخته و با قاشق میل نمایید. این نوع گز برای سالخوردگان مناسب است.
گز لقمه‌ای: گز لقمه‌ای بعد از تولید با یک دستگاه خاص به قطعات همسان و یک‌شکل برش داده می‌شود.

پولکی اصفهان

پولکی نوعی شیرینی از خانواده آب‌نبات است و چون نازک و شفاف مانند پولک است، به آن پولکی می‌گویند. مواد اولیه برای تهیه پولکی شکر، آب و سرکه سفید است که در طعم‌های مختلف زنجبیلی، زعفرانی، نارگیلی، لیمویی، کنجدی، عسلی، پسته‌ای، خشخاشی، هل، توت‌فرنگی، کاکائویی، دارچینی و نعنایی عرضه می‌شود. میزان کالری پولکی نسبت به قند کمتر است و برای افراد رژیمی مناسب است. طرز تهیه پولکی اصفهان بسیار آسان است و به راحتی می توان آن را در منزل تهیه کرد.

دوغ و گوشفیل اصفهان

از زمان شاه‌عباس، دوغ گوشفیل در اصفهان تهیه می‌شده‌است. گوشفیل نوعی شیرینی سنتی اصفهان است که به علت طعم خیلی شیرینی که دارد با دوغ میل می‌شود. در واقع دوغ گوشفیل ترکیبی از دو طعم شیرین و شور است. دستور تهیه شیرینی گوشفیل مانند دستور تهیه زولبیا و بامیه است. گوشفیل با آرد، شربت و ماست تهیه می‌شود و دو شکل دارد؛ شکل اصلی‌اش مثل یک برگ بزرگ و شبیه گوش فیل است و به همین دلیل به آن گوشفیل می‌گویند. دوغ آن هم محلی است که به آن نعناع و برگ گل سرخ اضافه می‌شود.

جوز قندی اصفهان

جوز قندی، یکی از گران‌ترین سوغاتی‌های اصفهان است که از قرار دادن پودر مخصوص یا گردو داخل میوه‌های خشک مانند هلو، آلو، گلابی و انجیر تهیه می‌شود. بدین منظور ابتدا میوه را در آفتاب می‌گذارند تا نیمه خشک شود، سپس پوست میوه را می‌کنند. بعد هسته آن را خارج کرده و درون آن پودری مخصوص یا مغز گردوی آسیاب شده می‌ریزند و دوباره در آفتاب می‌گذارند تا خشک شود. جالب است بدانید که به گردو در لهجه محلی "جوز" می‌گویند. این شیرینی خوشمزه که در دسته خشکبار قرار می‌گیرد به عنوان میان‌وعده سالم استفاده می‌شود.

شیرینی کرکی اصفهان

شیرینی کرکی از شیرینی‌های سنتی و خوشمزه اصفهان است که معمولا برای عید نوروز تهیه می‌شود. مواد اصلی برای تهیه شیرینی کرکی اصفهان، آرد برنج، آرد گندم، آرد نخودچی و تخم خرفه است. شیرینی کرکی در طعم‌های وانیلی، کاکائویی، زعفرانی و شکلاتی تهیه می‌شود و همراه با چای سرو می‌شود. نام دیگر شیرینی کرکی، شیرینی بهشتی است و اصالتا متعلق به شهرستان نایین اصفهان است.

شیرینی برشتوک اصفهان

شیرینی برشتوک اصفهان یکی از سوغاتی‌های خوشمزه اصفهان است که در شکل‌های لوزی و مستطیلی عرضه می‌شود. مواد اولیه برای تهیه شیرینی برشتوک، برشتوک گندم، برشتوک نخودچی، هل، پودر قند، مغز پسته و مغز گردو است و به دلیل اینکه در این شیرینی تخم‌مرغ استفاده نمی‌شود جزو دسته شیرینی‌های سبک است.

شیرینی لوز اصفهان

شیرینی لوز، اصالتا مربوط به شهر تبریز است که در شهرهای دیگر ایران مانند اصفهان، یزد و کرمان در شکل‌ها و طعم‌های مختلف تهیه می‌شود. شیرینی لوز تبریز از پسته له شده تشکیل شده است حال آنکه لوز یزدی در انواع لوز نارگیلی، لوز بادامی و لوز پسته‌ای در بازار موجود است. در تهیه لوز کرمان نیز، پسته استفاده می‌شود. لوز اصفهان به صورت لوز مخلوط بادام و نارگیل تهیه می‌شود. برای تهیه شیرینی لوز، شکر، پودر بادام، پودر قند و زعفران دم کرده نیاز دارید.

سوهان عسلی اصفهان

سوهان اصفهان مانند سوهان قم و سوهان یزد، بسیار خوشمزه و لذیذ است. سوهان عسلی اصفهان به صورت ورقه‌ای و یا برش خورده با عسل، گلاب، خلال بادام و پسته، زعفران، شکر و کره تهیه می‌شود. در مقایسه با سوهان قم، سوهان اصفهان نازک‌تر است و میزان بسیار زیادی خلال بادام و پسته در آن به کار رفته است که باعث می‌شود هزینه آن بیشتر از سایر سوهان‌ها باشد.

نبات اصفهان

نبات یکی از شیرینی‌های خوش‌طعم اصفهان است که از دیرباز به عنوان سوغات اصفهان مورد استقبال اقشار مختلف گردشگران قرار گرفته است. طرز تهیه نبات اصفهان همانند طرز تهیه نبات یزد، نبات مشهد و دیگر شهرهای ایران است. معمولا دمنوش چای و نبات به عنوان مسکنی برای سردرد، بیماری‌های گوارشی و سرفه‌های زیاد استفاده می‌شود. هر چه مواد اولیه تهیه نبات، باکیفیت‌تر باشد خواص دارویی آن برای بدن موثرتر است. نبات به شکل‌های خرده نبات، نبات پرده‌ای، نبات چوبی و نبات تخت و در طعم‌های مختلف زعفرانی، دارچینی، نعنایی، زیره، آویشن، زنجبیل و لیمویی در بازار عرضه می‌شود.

باقلوای اصفهان

باقلوا شیرینی‌ای با اصالت تبریزی، در اصفهان نیز تولید می‌شود. جالب است بدانید که اصفهانی‌ها باقلوا را هم مثل گوشفیل با دوغ می‌خورند.

شیرینی برنجی اصفهان

شیرینی برنجی که اصالتی کرمانشاهی دارد در اصفهان نیز تهیه می‌شود. مواد اولیه برای تهیه این شیرینی پرطرفدار عبارتند از: تخم‌مرغ، آرد برنج، زعفران، شکر ساییده شده و گلاب.

عسل اصفهان

عسل فریدونشهر استان اصفهان، یکی از مرغوب‌ترین عسل‌های ایران است که دارای انواع عسل گون زرد، عسل زوال و عسل قنقال است.

میوه الگ اصفهان

میوه الگ که از خانواده هلو به شمار می‌رود در شهر نطنز استان اصفهان کشت می‌شود. این میوه ماده اصلی در تهیه جوز قندی است و مسافران بسیاری این میوه را به عنوان سوغات خوراکی اصفهان خریداری می‌کنند.

سوغات خوراکی کاشان

از سوغات خوراکی کاشان می‌توان به گلاب قمصر، باقلوا، عرقیات، غنچه گل محمدی، پشمک، کلوچه کاشان، شیرینی حاجی بادام و نان عباسعلی اشاره کرد. اگر در فصل گلاب‌گیری به کاشان سفر کنید می‌توانید علاوه‌بر انواع گلاب، عرقیاتی از جمله عرق اترج، عرق کاسنی، عرق اسطوخدوس، عرق بابونه و عرق آویشن نیز تهیه کنید. باقلوای کاشان با گلاب پخت می‌شود و عطری متفاوت با دیگر باقلواها دارد. از غنچه گل محمدی می‌توانید برای تزئین حلوا یا شله‌زرد استفاده کنید یا آن را در چای و دمنوش بیندازید. کلوچه کاشان بسیار کم شیرین است و برای افراد رژیمی مناسب است. نان عباسعلی، نان شیری یا نان شیرین، نانی زرد رنگی است که از ترکیب زعفران، زردچوبه، شیر، شکر و آرد تشکیل می‌شود.

سوغات خوراکی گلپایگان

گلپایگان شهری تاریخی، با قدمت ۸ هزار ساله و از توابع استان اصفهان است که در غرب این استان واقع شده و با شهرهایی چون خوانسار، خمین، محلات، میمه و الیگودرز همسایه است. شیرینی برشتوک، لبنیات درجه یک، عسل مرغوب، خشکبار و ترشیجات از سوغات خوراکی پرطرفدار گلپایگان هستند. علاوه‌بر اینها، در این شهر شیرینی‌جات خوشمزه‌ای چون کیک زبان سنتی گلپایگان، شیرینی گل‌محمدی و شیرینی (کلوچه) گلشهر نیز، پخت می‌شود.

سوغات خوراکی ابیانه

روستای ابیانه کاشان، با بافت قرمز رنگ و خاص خود، سالانه تعداد زیادی گردشگر داخلی و خارجی را به سمت خود جذب می‌کند. در خاک این روستا آهن وجود دارد و همین باعث شده‌است که زمین به رنگ قرمز و اخرایی درآید و منظره فوق‌العاده جالبی را ایجاد کند. آتشکده، غار، خانه‌های قرمز رنگ، کوچه‌های زیبا، چندین مسجد تاریخی، قلعه‌ها، آسیاب و آب انبار قدیمی از جاهای دیدنی ابیانه هستند. در ابیانه که قدم می‌زنید، مقابل هر خانه، بساطی از سوغاتی‌های رنگارنگ پهن شده‌است. از ترشک و لواشک‌های خانگی تا لبنیات، گردو، بادام، سیب و آلو، که بسیار معروف و پرطرفدار هستند.

سوغات خوراکی شاهین ‌شهر

شاهین‌ شهر شهری نوساز در شمال شهر اصفهان است که سابقه شهری چندانی ندارد. این شهر دارای آب و هوای خشکی است و به‌علت اینکه نقشه آن به‌صورت یک شاهین بود، شاهین شهر نامیده شد. اکثریت مردم شاهین‌ شهر از لحاظ نژادی، بختیاری هستند و این شهر از جمله شهرهای بازنشسته ایران است. سوغات شهرستان شاهین‌شهر، با سوغات اصفهان اشتراکات زیادی دارد و شامل گز، پولکی، شیرینی کرکی، کشمش، شیره انگور، گیاهان دارویی، عرقیجات و انواع محصولات لبنی است.

سوغات خواکی خوانسار

خوانسار شهری با درختان سر به فلک کشیده در ۱۵۰ کیلومتری شهر اصفهان قرار گرفته و به «باغ شهر» شهرت دارد. همه ساله، در ماه اردیبهشت، گردشگران زیادی به این شهر سفر می‌کنند تا دشت لاله‌های سرخ واژگون آن را ببینند. معروف‌ترین سوغات خوانسار عسل مرغوب آن است و کمتر کسی است که نام عسل خوانسار را نشنیده باشد. از دیگر سوغات خوراکی این شهر می‌توان به گز، گزانگبین، نان خوانساری، ترخینه، تنباکو و محصولات باغی مثل آلو، بادام و گردو اشاره نمود.

سوغات خواکی نایین

نایین یکی از شهرهای استان اصفهان است که با استان یزد هم‌مرز است. از سوغات خوراکی این شهر می‌توان به شیرینی کپچو، نان نایینی، ماستینه، کومه، سیروک، سمنو (چنگمال)، زعفران و پسته اشاره کرد. آرد گندم، آرد برنج، روغن جامد، شکر ساییده شده، هل، زرده تخم‌مرغ، گلاب و آب از مواد تشکیل دهنده شیرینی کپچو است. این شیرینی در انواع شیرمال، برنجی و شکری طبخ می‌شود که هرکدام طعم و عطر خاص خود را دارند. کاشت زعفران در نایین قدمتی پنجاه ساله دارد و بدون استفاده از آفت‌کش و کودهای شیمیایی تهیه می‌شود.

سوغات خواکی نظنز

سوغات نظنز تحت عنوان تحفه نظنز از گذشته‌های دور تا به حال موردتوجه بوده است تا جایی که برای هر چیز کمیاب و نادر عبارت ”تحفه نطنز” را به کار می‌برند. به نظر می‌آید تحفه واقعی نطنز گلاب خوش رنگ و طعمی است که به تعداد کم اما کیفیت بسیار متفاوت در این شهر تولید می‌شود. از دیگر تحفه‌های نظنز می‌توان به جوز قندی، میوه الگ، گلابی، گردو، زعفران و انار خوش‌طعم اشاره کرد.

پرسش های متداول

سوغات اصفهان از کجا بخریم؟

میدان نقش جهان، بازار قیصریه، بازار، سیتی‌سنتر و بازار هنر از جاهایی هستند که می‌توانید انواع سوغات اصفهان را از آنها تهیه کنید.

شیرینی‌های معروف اصفهان کدامند؟

گز، پولکی، گوشفیل، جوز قندی، شیرینی کرکی، برشتوک و سوهان عسلی از شیرینی‌های معروف اصفهان هستند.